Nestor Puno

OAV

by Nestor Puno

Ano ba ang OAV?

Para saan, para kanino ba ito?

Ang OAV o Overseas Absentee Voting ay ipinatupad sa ilalim ng Republic Act 9189 noong Febraury 13, 2003, upang kilalanin ang karapatan ng mga migranteng Pilipino na naninirahan sa ibang bansa na makaboto sa pambansang halalan sa ating bansa at maghalal ng Presidente, Bise-Presidente, Senador, at Partylist.

Subalit, hindi namamaksimisa ang layunin ng OAV, sa kadahilanang marami pa rin sa mga migranteng Pilipino ang hindi nakarehistro at hindi nakakaboto. May tinatayang 9.5 M na OFW na nagtatrabaho at naninirahan sa mahigt 200 bansa.  Wala pang 8% ng lahat ng bilang ng OFW ang nakarehistro sa OAV, at ang problema pa, ilan lamang ang nakakaboto sa mga rehistrado. Ang unang eleksyon magmula ng maipatupad ang OAV noong 2004 lamang umabot ng halos 65% ng nakarehistrong botante ang nakaboto, pero sa mga sumunod na eleksyon malaki ang ibinaba ng porsiyento ng bumoto.

Taon ng Rehistrasyon	Rehistrado	Aktwal na Nakaboto	Porsiyento
2003	359,296	233,137	64.89%
2006	504,124	81,731	16.27%
2009	585,830	153,323	25.99%
2012 July	★161, 153

★ Bagong rehistrado mula Oct.2011 hanggang July 2012

Bakit ba mahirap magparehistro? Ang proseso ng pagpaparehistro ay hindi mahirap pero ang pumunta at personal na magparehistro sa embahada o konsulado ng Pilipinas sa inyong bansang kinaroroonan, ang malaking problema.

Dito sa Japan, mayroon lamang dalawang diplomatic post na maaari mong puntahan, sa Tokyo at Osaka. Mayroong 209,376 Filipino na nagtatrabaho at naninirahan dito sa buong Japan, pero mayroon lamang halos 5% o mahigit 9,000 libong rehistrado ng OAV.

Para sa halalan sa 2013, naglaan ang ating pamahalaan ng isang taon upang makapagpagparehistro ang malaking bilang ng mga OFW. Nagsimula pa ang rehistrasyon noong October 2011 at magtatapos sa October 2012. May malaking kakulangan ang ating pamahalaan sa pagpapabot at pagpapaliwanag sa ating mga Kababayan at marami pa rin ang hindi nakakaalam hinggil dito.

Para makapagparehistro, kailangan mong gumastos ng malaki sa pamasahe at pagkain, lumiban sa trabaho, at minsan ay kailangan mong maglaan ng dalawang araw para lamang maisagawa ang pakay.  At dahil mahirap din ang trabaho at pamumuhay sa Japan, hindi ito nabibigyan ng prayoridad ng ating mga Kababayan.

Ang isa sanang pamamaraan para marami ang makapagparehistro ay ang consular outreach. Malaking kaalwalan sa ating mga kababayan kung naging regular sana ang consular outreach ng embahada at konsulado. Sa Tokyo, nagkaroon lamang ng 3 beses na OAV outreach sa kanyang nasasakupan. Matatapos na ng ilang buwan ang rehistrasyon sa OAV pero wala pa ring nagaganap na OAV registration sa Nagoya, na may mahigit 41,000 Pilipino ang naninirahan sa tatlong (Aichi, Gifu at Mie) probinsiyang karatig nito. Bagamat may nakatakdang consular at OAV outreach sa Septyembre at Oktubre, sa Nagoya at Gifu.

Dapat tugunan ng ating pamahalaan ang mga balakid at problema sa OAV kung gusto talaga nating matupad ang mga mithiin ng batas na ito. Magtakda ng mga extension offices, maliban sa embahada at konsulado, para maging malapit at madaling puntahan ng mga Pinoy at maglunsad sa mga araw na walang pasok ang karamihan. Gawing tuluy-tuloy ang pagpaparehistro dahil pinatunayan na ang isang taon ay hindi pa rin sapat para maabot ang malaking bilang ng mga Pinoy. Maglunsad ng mga education drive para maipaliwanag ang kahalagahan nito sa bawat isa, at magbigay na sapat na impormasyon o anunsiyo para dito.

Maliit na nga ang bilang ng nakarehistro, marami din ang hindi nakakaboto. Bagamat mapalad tayo dahil “ligtas” ang mailing system dito sa Japan kaya pinahintulutan ito ng pamahalaan. Subalit, marami ang hindi nakakarating na balota sa hindi malamang dahilan. Madami din ang nagiging spoiled ballots dahil sa nakalilitong sistema ng pagboto. Madami ring nagrereklamo na hindi dumadating ang kanilang voter’s ID sa kabila ng may dumadating na balota.

Higit sa lahat, dapat maglaan ng sapat na budget para dito. Malaki ang kontribusyon ng mga OFW sa ating ekonomiya, dapat lamang na ibigay ng pamahalaan ang karapatan ng mga OFW. Imbes na dagdagan ang budget para mas maraming OFW ang makaboto, pababa ng pababa ang inilalaang pondo para dito. Noong 2004, mayroong P 300 million na budget, naging P 238.421 noong 2007, naging P 188.086 noong 2010, hanggang sa bumaba ito ng P 43 million nitong taon.

Ganunpaman, hinihikayat ko pa rin ang ating mga Kababayan na magparehistro at lumahok sa OAV. Mayroon pa tayong natititirang dalawang buwan upang makapagparehistro. Kung mayroon tayong sadya sa embahada o konsulado, bigyan na natin ng panahon na makapag-parehistro. Pumunta sa mga itinatakdang consular outreach upang doon magparehistro. Kung kayo naman ay nasa Pilipinas hanggang Oktubre ng taong ito at babalik dito sa Japan bago ang eleksyon sa May 2013, maaaring magparehistro sa election officer sa munisipyo ng inyong tinitirhan, o kaya sa NAIA airport bago kayo lumabas ng Pilipinas. Mag-fill-up na application forms, ihanda ang inyong pasaporte at photocopy ng data page nito. Ang OAV registration ay walang bayad at sila na ang kukuha ng inyong litrato.

Gamitin natin ang ating karapatan para maitayo natin ang ating sektor. Tayo ang bumubuo sa mahigit 10% ng ating populasyon at kung isasama pa natin ang ating mga kamag-anak sa Pilipinas, may kakayahan tayo na magbago ng ating lipunan at pumili ng ating lider na magbibigay solusyon sa ating mga problema bilang OFW at bilang mamamayang Pilipino. Kailangan nating pumili o magluklok ng ating representante sa kongreso na siyang magdadala ng ating sektoral na usapin. Umpisahan natin ang pagbabago mula sa atin, sa pamamagitan ng pagpaparehistro sa OAV at lumahok sa halalan. (nlp) ###